مقاله ضمان در حقوق ایران

قسمتهایی از متن:

مبحث اول:

در ضمان عقدی

     در اصطلاح حقوقی ضمان دارای دو معنی است: معنی اعم و آن تعهد بمال و یا نفس انسانست و باین معنی ضمان شامل حواله و كفالت هم می شود، و معنی اخص و آن تعهد بمال است كه در ذمه دیگری قرار دارد كه ضمان عقدی می باشد و مادة «684» قانون مدنی آن را تعریف می نماید و می گوید «عقد ضمان عبارت است از اینكه شخصی مالی را كه بر ذمه دیگری است بعهده بگیرد».

     ضمان مبتنی بر انتقال دین است

      چنانچه در تبدیل تعهد تذكر داده شد، ضمان مبتنی بر انتقال دین است یعنی در نتیجة ضمان جنبة منفی تعهد، از مدیون بضامن منتقل می شود و مدیون اصلی بر می گردد، بنابراین هر گاه كسی ضامن دیگری شود، ذمه مدیون اصلی بری شده و فقط ذمه ضامن در مقابل طلبكار مدیون می شود. ولی نباید از نظر دور داشت كه می توان از مدیون ضمانت تضامنی نمود كه در نتیجة آن هر یك از ضامن و مضمون عنه در مقابل طلبكار مدیون باشند و آن در صورتی است كه این امر در عقد قید شود، خواه عقد مزبور بلفظ ضمان و مشتقات آن منعقد شود یا با لفظ دیگری كه معنی مقصود را برساند، زیرا در صورتی كه این امر در عقد تصریح گردد معلوم می شود كه قصد طرفین انتقال دین نمی باشد. ...

...

مبحث دوم:

در اثر ضمان بین ضامن و مضمون له

     1 - طبق مادة «698» ق.م : «بعد از اینكه ضمان بطور صحیح واقع شد، ذمة مضمون عنه بری و ذمة ضامن به مضمون له مشغول می شود» برائت ذمة مضمون عنه اثر مستقیم انتقال دین است كه مبنای ضمان به معنی مطلق می باشد. این امر منافات ندارد كه كسی صراحتاً تعهد نماید در ردیف مضمون عنه برای همان دین مدیون باشد، بدین معنی كه مضمون له بتواند بهر یك از ضامن و مضمون عنه كه بخواهد رجوع كند، و یا ترتیب در مطالبة طلب، در عقد معین شود كه پس از رجوع مضمون له به مدیون اصلی و عدم تأدیه او بتواند به متعهد رجوع كند. بنابر مستفاد از ماده «699» ق.م ممكن است كسی ضامن شود كه اگر مدیون دین خود را ندهد او بپردازد، یعنی عقد ضمان منجز منعقد گردد ولی التزام بتأدیة دین معلق باشد. ضمان مزبور نیز ضمان اصطلاحی است و دین از ذمة مضمون عنه بذمه ضامن منتقل می شود ولی قبلاً مضمون له باید به مضمون عنه رجوع كند كه دین سابق خود را كه از آن ضمانت شده بدهد و هر گاه نپرداخت طلب كار می تواند از ضامن مطالبة قانونی بنماید. می توان گفت كه تادیة دین از طرف مضمون عنه در مورد مزبور مانند تأدیه دین از جانب غیر مدیون است، بخلاف صورت تضامن كه مدیون اصلی و ضامن هر دو در  مقابل مضمون له نسبت بدین واحد در عرض یكدیگر مدیون می باشند. ...

...

مطالب اصلی:

مبحث اول:

    در ضمان عقدی

مبحث دوم:

 در اثر ضمان بین ضامن و مضمون له

مبحث سوم:

       در اثر ضمان بین ضامن و مضمون عنه

    در اثر ضمان، مضمون عنه بضامن مدیون می شود

مبحث چهارم:

      در اثر ضمان بین ضامنین