مقاله بیابان و بیابان زایی

بخش هایی از متن:

مقدمه

جهت تعریف بیابان بایستی مناطق خشک را شناخت و از آنجایی که ویژگیهای مناطق خشک زیاد است تعریف آن در یک جمله مشکل است . بنابراین بیابان را به صورتهای مختلف تعریف کرده اند .

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی « بیابان به سرزمینی گفته می شود که توان حیات و زیست موجودات در آن بدلیل کمی بارندگی بسیار محدود باشد . » و دو ویژگی عمده اغلب بیابانها کمبود بارش  و تبخیر زیاد باشد .

اصطلاح بیابان زایی اولین بار توسط یك جنگل بان فرانسوی (آبرویل)در سال 1949 به كار گرفته شد. منظور او از كاربرد این اصطلاح بیان وضعیت بخشی از جنگل های بارانی آفریقا بود كه با هدف تبدیل اراضی به مزارع كشاورزی و جنگل تراشی ، سوزانده شده و پس از رهاسازی به مرور  درختچه زار و بوته زار تبدیل می شوند. تاآماده برای تبدیل شدن به اراضی زراعی وباغی گردند. او معتقد بود كه چنین پدیده ای در مناطق حاره ای نیم مرطوب آفریقا باعث بوجود آمدن نوعی از بیابان در عرصه هایی كه در گذشته پوشیده از جنگل بوده اند، می شود.پس از آن اصطلاح بیابان زایی توسط كارشناسان و پژوهشگران دیگری برای تبیین وضعیت تخریب اراضی در سایر مناطق بویژه در مناطق خشك توسعه و تعمیم یافت. ...

...

علل بیابانی شدن عرصه های طبیعی :

بیابان‌زایی را آمیزه‌ای از عواملی که در طول زمان دگرگون می‌شوند و در هر سرزمینی رنگی دیگر به خود می‌گیرند، سبب می‌گردد. این عوامل در بر گیرنده فاکتورهای غیر مستقیمی مانند فشار جمعیت، عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تجارت جهانی و نیز فاکتورهای مستقیمی مانند الگوهای کاربری اراضی و فرایندهای بر آمده از تغییرات آب و هوایی می‌باشند.

آن زمان بیابان‌زایی رخ می‌دهد که عوامل غیر مستقیم، کاربران بومی زمین‌ها را وادار می‌سازد تا از سر اجبار، با فعالیت‌های نادرست خود منابع طبیعی فقیر را در تنگنا قرار دهند و فشاری بیش از توانایی و استعداد این زمین‌ها بر گرده‌هایشان وارد آورند. فرایند بیابان‌زایی، زاده رویه‌های مدیریتی نادرست اما مرسومی است که توان برآورده کردن نیازهایی که عوامل غیر مستقیم مانند افزایش جمعیت و جهانی شدن پیش می‌آورند را ندارند و بر زمین و منابع طبیعی به گونه ای نادرست و نا موزون فشار وارد می‌کنند. اینگونه است که باروری زمین کاهش می‌یابد و به دنبال آن تخریب اراضی رخ می‌نمایاند و فقر به بار می‌آید. ....

...

فهرست مطالب  :

مقدمه     ............................. 1

فرایند بیابان زائی .................... 4

بیابان زائی طبیعی ..................... 6

بیابان زائی انسانی .................... 7

بادها و ماسه های روان و خسارات ناشی از آن    9

اقدامهایی در راستای مقابله با بیابانزائی 11

علل بیابانی شدن عرصه های طبیعی ....... 13

نقش آموزش و ترویج در جلوگیری بیابانزائی 17

منابع مورد استفاده ................... 20