مقاله تاریخچه ادبیات فارسی

مقاله تاریخچه ادبیات فارسی

1-      زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام          1

2-      تقسیم بندی دوره های ادبی                   1

2-1- از انقراض حكومت ساسانی تا پایان قرن سوم هجری      3-1

2-1-1- مقدمه                                              2

 2-1-2- ادبیات پهلوی در سه قرن اول هجری       3-2

 2-1-3- آغاز ادب فارسی                             3

2-2- قرن چهارم، عصر سامانی و بویی                   9-3

2-2-1- توجه سامانیان بزبان پارسی                    4-3

2-2-2- اهمیت قرن چهارم در علوم و ادبیات              4

2-2-3- نثر پارسی در قرن چهارم                           5-4

2-2-4- شعر فارسی در قرن چهارم                         8-6

2-3- قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان    20-9

2-3-1- نثر فارسی در قرن پنجم و ششم                  9

2-3-2- نثر ساده در قرن پنجم و ششم:                  11-9

2-3-3-     نثر مصنوع در قرن ششم                         14-11

2-3-4-     كتب علمی                                                14

شعر فارسی در قرن پنجم و ششم                   20-14

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, قسمتهای برگزیده از متن:

1-  زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام

در گذشته، دوره­های تاریخ ادبیات را بر مبنای سلسله­ها تقسیم بندی می­کردند مانند: شعر دوره­ی غزنوی یا ادبیات دوره­ی مغول. اما امروزه سیر ادبیات فارسی را بر منبای شاخصها و سنتهای ادبی و با توجه به افراد شاخص و سنت­گذار تقسیم­بندی می­کنند. منظور از شاخصها و سنت گذاران، افرادی هستند. که مهمترین ویژگیهای ادبی یک مقطع را می­توان در آثار آنها پیدا کرد.

تقسیم دوره­های ادبی بر این مبنا، لزوماً با تقسیمات سیاسی، تاریخی و جغرافیایی همخوانی و هماهنگی ندارد. گاهی شاعری که از نظر زمانی در دوره­ای زندگی می­کند از لحاظ ادبی و فکری در دوره­ پس یا پیش از خود قرار می­گیرد.

 2-  تقسیم بندی دوره های ادبی

2-1- از انقراض حکومت ساسانی تا پایان قرن سوم هجری

2-2- قرن چهارم، عصر سامانی و آل بویه

 2-3- قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان

2-4- وضع عمومی علم وادب در قرن هفتم و هشتم

2-5- قرن نهم دوره تیموری (782 ـ 907 هجری

2-6-  از آغاز قرن دهم تا میانه قرن دوازدهم عهد صفوی (907 ـ 1148

2-7-  از میانه قرن دوزادهم تا اواسط قرن چهاردهم دوره افشاری و زندی و قاجاری و مشروطیت

...

2-3-3-   كتب علمی

قرن ششم را از یك لحاظ دیگر هم باید برای نثر فارسی دوره بارور و پرحاصلی دانست و آن تألیف بسیاری كتب علمی است به فارسی. در این قرن در انواع علوم مانند ریاضیات و طب و طبیعیات و نجوم و ملل و نحل و لغت و علوم ادبی كتبی به زبان فارسی تألیف شده است. از جمله این كتب یكی مقدمة الادب در لغت عربی به فارسی است كه ابوالقاسم محمود بن عمر زمخشری از اجله متكلمین معتزله (متوفی به سال 538) آنرا تألیف كرد.

دیگر كتاب ذخیره خوارزمشاهی در طب و دارو شناسی تألیف زین الدین ابو ابراهیم اسمعیل بن حسن جرجانی معاصر ابوالفتح قطب الدین محمد خوارزمشاه (490ـ521) است. سید اسمعیل در سال 531 در گذشته و دارای چند كتاب در طب است. كتاب ذخیره او یكی از كتب مهم طب و اهمیت آن خصوصاً در آنست كه اولین و مهمترین كتاب جامعی است كه به زبان فارسی در طب و داروشناسی نگاشته شده و نثر آن ساده و فصیح و روشن و حاوی بسیاری از لغات و اصطلاحات فارسی در باب امراض و ادویه است.

دیگر از آثار معروف علمی به زبان فارسی كتاب جوامع العلوم و كتاب حدایق الانوار فی حقایق الاسرار از امام ابو عبدالله فخر الدین محمد رازی متكلم بزرگ قرن ششم و آغاز قرن هفتم است كه به سال 606 در گذشت.

دیگر كتاب كیهان شناخت از امام حسن قطان مروزی در جغرافیا و هیئت؛ و ترجمان البلاغه در علم بدیع و مباحثی از علم بیان تألیف محمد بن عمرالرادویانی. دیگر كتاب معروف به «ستینی» حاوی شصت علم از علوم و فنون تألیف امام فخر رازی و دیگر روض الجنان در تفسیر قرآن از ابوالفتوح حسین بن علی رازی مفسر و متكلم بزرگ قرن ششم و دیگر حدائق السحر فی دقایق الشعر در علم بدیع از رشیدالدین محمد وطواط شاعر و نویسنده مشهور قرن ششم و جز آن...